در قانون اساسی کشور، موارد بسیاری را می توان یافت که به صورت مستقیم و غیر مستقیم به موازین اخلاقی اشاره شده است که از جمله آن می توان به اصول 10، 40 و 125 قانون مذکور اشاره کرد. به تبع همین امر قوانینی که وضع می شوند به جهت اینکه باید با قانون اساسی مطابقت داشته باشند، اصول اخلاقی را با خود به همراه دارند، به عبارت دیگر، حامل یک پیام اخلاقی می باشند. از مهمترین اصول اخلاقی که در قوانین ما جریان دارند، می توان به پایبندی به قراردادها، وفای به عهد و ضرر نزدن به دیگران اشاره کرد که موارد مذکور در بطن بسیاری از مواد قانونی جای گرفته اند. همچنین امروزه در حوزه حقوق مالکیت فکری به جهت نقض های فراوانی که در آثار فکری، صورت می گیرد؛ قواعد کپی رایت به عنوان یک اصل اخلاقی، اهمیت فراوانی پیدا کرده است. با این توصیف که هیچ کسی نباید اثر منتسب به دیگری را بدون اجازه صاحب اثر و یا بدون درج نام وی، منتشر کند و یا در آثار خود مورد استفاده قرار دهد، که متاسفانه امروزه به دلیل گسترش فضای مجازی و شبکه های اینترنتی، آثار نویسندگان و صاحبان آثار فکری، به راحتی در معرض نقض قرار می گیرد و اصول اخلاقی در این زمینه زیر پا گذاشته می شود که قواعد کپی رایت، با این مقوله مقابله می کند. ماده 2 و 3 قانون ترجمه و تکثیر کتب و نشریات و آثار صوتی، مصوب 1352 و همچنین مواد 19، 23، 24 قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان از جمله مواردی می باشند که سعی می کنند از حق مؤلف و آثارش جهت جلوگیری از نقض، حمایت کنند. در نتیجه می توان اینچنین اظهار داشت که علم حقوق می تواند در چهارچوب مشخص، در قالب قوانین و مقررات و در راستای هدف معینی که دارد، روح پایبندی به اصول اخلاقی را به جهت ایجاد نظم و امنیت در جامعه گسترش دهد و از اصول اخلاقی در حدی که ممکن است در پیش برد اهداف خود بهره گیرد تا هیچ حقی زیر پا گذاشته نشود و اگر چنانچه به حقوق شخصی خسارتی وارد شد، جبران نشده رها نشود و خسارت مادی و معنوی وارده به او جبران گردد.
نگارنده: احسان نعمتی
کارشناس ارشد حقوق خصوصی دانشگاه مازندران
درباره این سایت